Doğal maddeler bağımlılık yapar mı?
Doğadaki bazı bitkilerden elde edilen otlar; madde haline getirilmektedir. Bir örnek vermek gerekirse; içlerinden en yaygın kullanımı olan esrardan söz edebiliriz. Esrar, cannabissativa isminde bir hintkeneviri bitkisinin kahverengi / yeşil çiçeklerinden, yapraklarından, sap ve tohumlarından oluşmaktadır. Hintkeneviri ya da kenevir otundan meydana gelir.
İsmini sıklıkla "haşiş" veya "afyon haşhaşı" şeklinde de duyabiliriz. Ancak "haşiş" ve "afyon haşhaşı" aynı familyadan olmasına rağmen birbirinden farklı bitkilerdir. Kullanıcılar arasında "joint", "marijuana" "ot" gibi isimleri de vardır.
Doğal maddelerden bahsederken, bunların bağımlılık yapmadığına dair yanlış inanışlara değinmekte de fayda vardır. Doğal olması, bu maddelerin bağımlılık yapmadığı anlamına gelmez!
Araştırmalarda, esrar kullanımının fiziksel ve psikolojik bağımlılık yaptığı görülmektedir. Yapılan bir çalışmada, esrar kullanıcılarının %35'i çok istedikleri halde esrarı bırakamadıklarını, % 24'ü esrar kullanımları yüzünden yaşadıkları sorunlara rağmen kullanmaya devam ettiklerini ve % 13'ü esrar tüketimlerini kontrol altında tutamadıklarını bildirmişlerdir. Araştırmaya katılan kullanıcıların % 20'si, esrar kullanmadıkları zaman aşırı huzursuzluk ve gerginlik hissettiklerini ifade etmişlerdir.
Esrar ve türevi doğal maddelerin bağımlılık potansiyeli olarak orta derecede olduğu için, bağımlılığın gelişmesi geç olabilmektedir. Ancak bu bağımlılık yapmadığı anlamına gelmez. Bağımlılık riski kullanıma bağlı olarak artmaktadır. Haftada birkaç kez ve uzun süre esrar kullananlarda bağımlılık görülme sıklığının % 57 ila 92 arasında değiştiği saptanmıştır. Madde bağımlısı bireylerde esrar kullanıcıları hiç kullanmayanlara oranla 140 kat daha fazla madde kullanmaya meyillidir. Mesela bu doğal maddelerden biri olarak sayılan afyon da doğal bir maddedir ve şiddetli bağımlılık yapmaktadır.
Özetle doğal olsun veya olmasın, maddeler bağımlılık yapar. Bir maddenin doğal olması, bağımlılık geliştirmeyeceğini göstermez!