Bağımlılıkla Mücadelede Aile İçi İyileşme: Ortaklaşa Güçlenme ve Destek

Bağımlılık sadece bireyleri değil aileleri de sosyal, psikolojik ve ekonomik yönden etkileyen bir durumdur. Bireyin fiziksel, duygusal ve sosyal sağlığını olumsuz etkileyerek aile içi ilişkileri ve dinamikleri değiştirir. Bağımlılık bir aile hastalığı olarak kabul edilir. Bağımlılık tedavisinde, ailelerin birlikte güçlenme ve destek rolünün önemi bulunmaktadır.  Aile üyelerindeki değişim ve gelişim süreci, alkol veya madde vb. kullanım bozukluğu olan bireyin sürecini doğrudan ya da dolaylı etkiler.

Aile dinamikleri ve ilişkileri, bağımlılıkla mücadelede önemli rol oynar ve tedavi sürecinde dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, bağımlılığın tedavisinde ailenin katılımı ve desteği büyük önem taşır. Her aile yapısı, işlevi ve ihtiyacıyla benzersizdir ve toplumun bireylerini şekillendirir, destekler ve toplumsal kurumlardan daha fazlasıdır. Aile yapısındaki sosyal, ekonomik ve kültürel faktörler, aile üyelerinin tutumlarını ve davranışlarını da etkiler. Bu nedenle, günümüzde bireyin sağlığı kadar aile sağlığı da önemlidir. Aile, bireylerin refahı için hayati bir rol oynar ve toplumun genel sağlığını da etkilemektedir.

Sonuç olarak, bağımlılıkla mücadelede ailelerin birlikte hareket etmesi ve birbirlerine destek olması son derece önemlidir. Bu süreçte, sağlıklı iletişim, dayanışma ve empati gibi unsurlar ön plana çıkmalıdır. Bağımlılık tedavisinde alanda hizmet veren en önemli kurumlar arasında yer alan YEDAM'da çalışan halkla ilişkiler ve sosyal hizmet uzmanlarından, uzman psikologlardan ve iyileşme danışmanlarından profesyonel destek almak da önemlidir. Aile içindeki etkileşimlerin güçlendirilmesi ve destekleyici bir ortamın sağlanması, bağımlıkla mücadelede önemli rol oynar.

Ailelere öneriler:

Açık iletişim kurun. Yakınınızın duygularını anlamaya çalışın ve onunla açık iletişim kurun. Ona kendini ifade edebileceği güvenli bir ortam sağlayın.

Profesyonel yardım alın. YEDAM'da çalışan uzmanlarla görüşmek, tedavi sürecinde faydalı olacak; size destek ve rehberlik sağlayacaktır.

Sınırlar belirleyin. Bağımlılıkla mücadelede tutarlı olmak için bireyle net sınırlar ve kurallar önemlidir. Kurallarınız net, kesin ve anlaşılır olmalıdır. Belirsizlik, sınırların aşılmasına ve kararlılığın zayıflamasına neden olabilir. Örneğin, "Hiçbir koşulda madde kullanılamaz" gibi net bir kural belirlemek, beklentileri açıkça ortaya koyar. Bu kurallara uyulması konusunda kararlı olun. 

Destek gruplarına katılın. Bağımlılıkla başa çıkmak için aile destek gruplarına katılın. YEDAM'da uzmanlar eşliğinde yürütülen, aile grup terapi çalışmaları bulunmaktadır. Diğer ailelerle deneyimlerinizi paylaşmak ve destek almak size güç verecektir.

Empati kurun. Empati, başkalarının duygularını, düşüncelerini ve deneyimlerini anlamaya ve onların bakış açısını paylaşmaya dayalı bir anlayış ve duyarlılık şeklidir. Bağımlılıkla mücadele eden bireyin duygularını anlamaya çalışın ve ona destek olun. Empati kurmak ve anlayış göstermek önemlidir.

Kendinize iyi bakın. Kendinizi ihmal etmeyin ve sağlığınıza dikkat edin. Stresle başa çıkmak için düzenli olarak dinlenin, sağlıklı beslenin ve fiziksel aktivitelerde bulunun.

Olumlu örnek olun. Yakınınız için sağlıklı bir yaşam tarzı ve bağımlılıktan uzak bir örnek olun. Kendinizin de spor gibi sağlıklı alışkanlıklar geliştirmesi, bireye ilham kaynağı olacaktır.

Umudunuzu kaybetmeyin. Bağımlılıkla mücadelede zorlu zamanlar olabilir, ancak umudunuzu kaybetmeyin. İyileşme süreci zaman alabilir, ancak sabır, sevgi ve destekle başarılı olabilirsiniz.

Psikolog Cemile TOPBAŞ

KAYNAKÇA

Ögel, K., Çelikay, H., & Başabak, A. (2017). Addiction Profile Index-Family (BAPİ-A): The Study of Validity and Reliability. TURKISH JOURNAL CLINICAL PSYCHIATRY, 20(4), 255-262.

Ögel, K. (2020). Bağımlılık Asla Sadece Bağımlılık Değildir (Vol. 250). İletişim Yayınları.

Tekin, K., Ögel, K., Guliyev, C., Tuna, Z. O., & Kalkan, Ö. (2019). Prevention of relapse in addiction and new approaches. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 29, 311-312.

Bayer, A. (2018). Ailede yaşanan anlaşmazlıklar ve çözüm önerileri. Antakiyat, 1(2), 215-234.

Mutlu, E. (2013). Madde bağımlılığında ailenin rolü. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, (2), 13-17.

Şimşek, M., Fatihcan, Ö. N. C. Ü., & Kabil, M. (2020). Bağımlılıkta Eş Bağımlılık Faktörü (BEŞF) Ölçeği'nin geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12, 268-280.

Duyan, V., & Gövebakan, R. (2021). Madde bağımlılığı ve Aile. Yeni İnsan Yayınevi.

Barnard, M. (2006). Drug addiction and families. Jessica Kingsley Publishers.

Norton, J. H. (1994). Addiction and family issues. Alcohol, 11(6), 457-460.

Copello, A., Templeton, L., & Powell, J. (2010). The impact of addiction on the family: Estimates of prevalence and costs. Drugs: education, prevention and policy, 17(sup1), 63-74.

Orford, J. (2011). Addiction dilemmas: Family experiences from literature and research and their lessons for practice. John Wiley & Sons.

PAYLAŞ