Captagon Maddesinin Bilinmeyen Yüzü

Piyasada; kamyoncu ilacı, gece kuşu, yolcu hapı, iştah kesici vb. olarak anılan Captagon fenetylline olan bir amfetamin türevidir. Bu etken madde amfetamin ve teofilinin birleştirilmesiyle elde edilir. İlk olarak 1961 yılında Almanya'da teofilin maddesinin sinir sistemi üzerine etkileri araştırılırken bulunmuştur. Daha sonraki yıllarda Avrupa'da Captagon ismi ile yayılıp dikkat eksikliği, hiperaktivite, narkolepsi, depresyon, epilepsi hastalarına amfetamin ilaçlarına ek olarak captagon reçete edilmeye başlanmıştır. Kötüye kullanımı nedeniyle 1980 yıllarında üretimi durdurulmuştur.

Son yıllarda Captagon'un yasa dışı kullanımı ve üretimi Ortadoğu ülkelerinde artmıştır. Bu hap kişilerde uykusuzluk ve dikkat sürecini artırdığı için savaş olan bölgelerde bu etkilerinden faydalanma açısından kullanılmaktadır. Sahada gördüğümüz bir durum ise sınava hazırlanan bireylerin daha fazla ders çalışmaları için uyumamaları gerektiği inancıdır. Bu durum kişileri captagon kullanımına yöneltmektedir. Yapılan bilimsel çalışmalara göre madde etkisinde ders çalışmada verim alınamayacağı kanıtlanmıştır. Bu süreçte öğrencilerin verimli ders çalışma yolunda uzman desteği alması önem arz etmektedir.

Captagon iştahta azalmaya yol açmakta uzun kullanımlarda bireylerde kilo kaybına sebep olmaktadır, bazen temel hedef olarak kilo verme bu amacıyla kullanılmaktadır. Uzun kullanımlarda kişilerde bağımlılık gelişmekte, bırakmada zorlanılmaktadır. Burada tercih ettiğimiz durum kilolu bireylerin zayıflama yolunda çözümü madde ile değil işin uzmanına yani hekime danışıp sağlıklı kilo verme için girişimlerde bulunmasını önerilmektedir.

Captagon kullanan bireylerde öfori, cesaret durumunu artırdığı için kişiler düşünmeden kendilerine ve çevrelerine zarar vermekte, korku hissini duymamaktadır. Kimi zaman depresyonun belirtilerinden kurtulmak için bu madde tercih edilmektedir. Kullanım sonrasında enerjide ve psikomotor hareketlerde artış görüldüğü için bu durumdan haz alınmaktadır. Maddenin etkisi geçtikten sonra kişiler kendileri boşlukta, aşırı yorgun hissetmekte, uyku ihtiyacı duymaktadır.

Ek olarak Captagon uyku ihtiyacını azalttığı için, yaklaşık 2 gün uyku ihtiyacı hissetmemelerine yol açmaktadır. Bu durum uzun yol şoförlerine cazip gelmekte fakat sağlığı olumsuz yönde etkilemektedir. Kullanım artıkça kişilerde bağımlılık gelişmekte, sağlık sorunları oluşmaktadır. Madde kullanımı ilerleyen zamanlarda kişilerde daha büyük uyku sorunlarına yol açmaktadır. Uyku esnasında kâbus görmeyi engellemek ve uyumamak için tekrardan Captagon kullanmak, bir kısır döngü halini alarak uyku düzeninin bozulmasına neden olmaktadır.

Madde etkisi altındaki bir bireyi incelediğimizde aşağıda belirtiler gözlemlenmiştir:

• Aşırı uyanıklık hali (2-3 gün uyumama durumu)
• Enerji artışı
• Olan üstü güçlere sahip olduğuna inanma
• Uzun süreli kullanımlarda kilo kaybı
• Kalp atışında hızlanma
• Yerinde duramama
• Vücut ısısında artma
• Akciğerlerde genişleme

Captagon'un uzun süreli kullanımlarında ise depresyon, uzun süreli uyuşukluk, uykularda bozulma, kalp ve damarlarda çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Kişi uyuması gereken zamanda uyanık olduğundan beden daha fazla enerji sarf etmekte ve yıpranmaktadır. Kilo verme çabası olan bireyler Captagon'un iştahsızlık etkisinden faydalansa da hayatındaki beslenme düzeni bozulduğundan sağlıksız bir kilo kaybı görülmektedir.  Madde kullanan bireylerde en fazla görülen bir durum ise kullanım miktarının ve sıklığın artmasıdır. Her geçen kullanımda bir önceki kullanıma oranla istek ve bağımlılık şiddeti artmaktadır. Belirli bir miktarda kullanım olsa bile bu miktar eskisi gibi keyif vermeyecek, maddenin miktarı her geçen gün artacaktır. Bağımlılık hastalığı haz için kullanıcıyı daha fazla madde kullanımına sürükleyecektir.

Özetle, Captagon çeşitli sağlık sorunlarına yol açan bağımlık yapan bir uyarıcı maddedir. Kişilerin sosyal, biyolojik, psikolojik bütünlüğüne zarar verildiği bilinmektedir. Bazı yan etkilerini kullananlar için avantaj gibi gözükse de pek çok açıdan sağlığı tehdit eden ve bağımlılığın oluşmasında rol oynayan tehlikeli bir maddedir.

PAYLAŞ