Yakınımı/çocuğumu tedaviye nasıl ikna edebilirim?
Bağımlılık yapan tüm maddelerde bağımlılığın gelişmesi bir süreç içinde olmaktadır. Aynı şekilde kişinin bağımlılığını bırakması da bir süreçtir ve değişim gerektirir.
İnsanlar kimi zaman davranış biçimlerini değiştirmek istemezler. Böyle durumlarda kişiyi değişim için zorlama başarıyı değil, çözümsüzlüğü getirir. Motivasyon kişinin değişime hazır ya da istekli olmasıdır. Bağımlılıkta değişim ise bir döngü şeklindedir. Bu döngünün içerisinde farkındalık öncesi, farkındalık, hazırlık, eylem ve sürdürme evreleri vardır. Kişinin değişme süreci içinde bulunduğu evreye göre yaklaşımlar da farklı olmak zorundadır. Bu nedenle öncelikle kişinin değişimin hangi aşamasında olduğu tespit edilmelidir.
Eğer bağımlı birey tedavi olmak istemiyorsa farkındalık öncesi ya da farkındalık evresindedir. Farkındalık öncesi evrede kişi madde kullanımın getirmiş olduğu olumsuz durumların farkında değildir. Madde kullanımın bir sorun olmadığını düşünür. Bu aşamadaki kişiye madde kullanımın getirdiği sorunlar hakkında farkındalık kazandırılabilir.
Farkındalık evresinde kişi kullandığı maddenin zararlarının farkına varmıştır. Maddenin kendisini olumsuz yönde etkilediğinin farkındadır. Ancak henüz madde kullanımını bırakmayı düşünmemektedir. Bu aşamada bulunan kişiyle madde kullanmasının ve kullanmamasının hayatına etkileri değerlendirilebilir. Geleceğe dair planlarını gerçekleştirmesinde madde kullanımının nasıl bir etki oluşturacağı konuşulabilir.
Tedaviye ikna konusunda ailenin yardım alabileceği, bağımlının kıramayacağı ve sözünü dinleyeceği, hürmet duyduğu bir aile büyüğü, bağımlı olmayan bir yakın arkadaşı veya sevdiği bir yakını varsa onlarla iletişime geçilmelidir.
Bağımlının aile üyelerinin veya yakınlarının nasıl bir konuşma yapması gerektiğine dair bazı hususlara dikkat etmesi gerekir. Bağımlı kişi alkol veya madde etkisi altındayken, onunla konuşmanın hiçbir yararı yoktur. Konuşmak için kişinin madde veya alkol etkisinden kurtulması beklenilmelidir.
Bağımlıya yardım edecek kişilerin yapacakları konuşma açık, samimi ve inandırıcı olmalıdır. Bağımlıya öğüt vermekten kaçınılmalıdır. Aile üyeleri kendilerini bağımlının yerine koymayı deneyerek onun düşünce, yaşantı ve korkularını anlamaya çalışmalıdır. Bu sayede kendisini ifade etmese bile yakınları bağımlının neden alkol veya madde kullanmaya devam ettiğini, neden bırakmadığını veya bırakamadığını anlayabilirler.
Kişinin tedaviye ikna edilemediği durumlarda aile üyeleri Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinden destek alabilirler. Böylelikle kişiyi tedaviye nasıl motive edecekleri ilgili uzmanla planlayabilirler.